Het kabinet had geen juridische grondslag om gemeenten op te dragen om asielzoekers op te vangen. Dat schrijft de inmiddels opgevolgde staatssecretaris Ankie Broekers-Knol in antwoord op Kamervragen van het onafhankelijke Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt. Ze had de zogenoemde aanwijzing, die ze op 14 december uitgaf, dan ook niet kunnen afdwingen. Onder meer de regio groot Rotterdam kreeg te maken met de zogenoemde aanwijzing, die nu juridisch niet houdbaar blijkt te zijn.

Onze regio moet in totaal 500 asielzoekers opvangen. 250 opvangplekken neemt Rotterdam zelf voor haar rekening. De overige 250 opvangplekken worden gerealiseerd in regiogemeenten. "Het betreft geen aanwijzing in juridische zin en de brieven hebben dan ook geen publiekrechtelijk rechtsgevolg", schrijft Broekers-Knol. Ze heeft daar naar eigen zeggen voor gekozen vanwege "een acute noodsituatie in de opvanglocaties". Er moest snel plek gevonden worden voor 2000 mensen om te voorkomen dat zij "in tenten en gymzalen" opgevangen zouden moeten worden. Daar is Nederland internationaal toe verplicht, merkt ze op. De gemeenten hadden uit zichzelf onvoldoende opvang beschikbaar gesteld.

Volgens de Leidse hoogleraar decentrale overheden Geerten Boogaard heeft Broekers-Knol gedaan alsof ze een bevoegdheid heeft die ze eigenlijk niet heeft. Dat zal één keer werken, zegt hij in Trouw, dat als eerste over de antwoorden op de Kamervragen berichtte. "Maar daarna is het vertrouwen beschaamd."

Broekers-Knol stuurde haar antwoorden vlak voordat ze werd afgelost als staatssecretaris. Later maandag werd VVD'er Eric van den Burg op die post beëdigd.